Sınırların varlığına hem ebeveynler hem de çocuklar ihtiyaç duysa da anne babaların sınır koymakta zorlandığı durumlar vardır. Örneğin çalışan anne babalar çocuklarıyla daha kısa zaman geçirdiklerinden bu süre zarfında çocuğun tüm isteklerini yerine getirmeye ve birçok davranışını kabul etmeye meyillidir.  Bazı anne babalar ise çocukken çok baskılandıklarını ve istediklerine sahip olamadıklarını düşünüp “Çocuğum benim gibi hissetmesin benim yaşadığımı yaşamasın”  mantığıyla çocuklara net sınırlar belirlemiyor. Bazen de çocuğa sevgi göstergesi olarak sınırlar koyulmuyor. Ancak tüm bunların sonucunda sağlıklı sınırlar içinde büyümeyen çocuk davranışsal olarak da sağlıklı bir büyüme gerçekleştirememektedir.

Farklı Ebeveyn Tutumlarında Sınır Koyma

 Baskıcı ailelerde aşırı sınır koyma olduğunu görmekteyiz. Çocukların birçok davranışına sınır koyulmuştur ve bu durumda çocuklar sağlıklı bir öğrenme, gelişme, kendini ifade etme fırsatlarından uzak kalmaktadır. Sürekli her davranışı aile kontrolünde olan çocuk bunu diğer ortamlara da genelleyerek pasif bir kişilik geliştirebilir ya da özgürlüğü için agresif davranışlar sergileyebilir.

Aşırı hoşgörülü ailelerde ise sınırların hemen hemen hiç olmadığı göze çarpmaktadır. Çocuk her istediğini yapar, tüm istekleri yerine getirilir ancak çocuk dış ortamla tanıştığında, okul gibi uzun zaman geçirdiği ve sınırların olduğu yerlerde olduğunda uyum sağlamakta güçlük çeker. Arkadaşlık ilişkileri kurup sürdürmekte zorlanır, reddedilen davranış sayısı arttıkça kendini ne yapacağını bilemez  halde bulur, yaşadıklarını anlamlandırmakta güçlük çeker. 

Tutarsız ailelerde ise sınırlar bir vardır bir yoktur ya da ebeveynlerden biri sınır koyarken diğeri koymamaktadır. Bu durumda sınırlarla ilgili mesaj net olmadığından çocuk ısrarcı tavırlar sergileyebilir. Öte yandan farklı ortamlarla tanıştıkça çocuğun kafası karışacağından nasıl davranması gerektiğini bilemeyebilir, kuralları öğrenmekte zorlanabilir.

Dengeli sınırların olduğu ailelerde ise çocuk davranışlarını sonuçlarına ve kabul edilebilirliğine göre ayırabilir. Sınırlar içinde güvenli hissederek öğrenmeye ve kendini ifade etmeye açık olur. Kuralların ve sorumluluklarının bilincinde olur.

 Çocuklara Sınır Belirlerken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

İlk olarak bir sınır koyulacaksa, bu sınırın gerekli olup olmadığı, çocuğun yaşı ve gelişimi açısından karşılanabilir olup olmadığına bakılması gerekir.  Çocuğunuzun sınırları anlamlandırabilmesi için kısa ve anlaşılır şekilde ifade edilmesi, çocuğa bu konuda bilgi verilmesi gerekir. Bir sınırın yeterince hayata geçebilmesi bir kurala ya da davranışa dönüşebilmesi için her defasında aynı şekilde uygulamanız, anne ve babanın ya da diğer kişilerin tutarlı davranması gerekir. Bir davranışı yapması sınırlandırılıyorsa alternatif olarak ne yapabileceği çocuğa sunulursa sınırlara uyum sağlaması kolaylaşır.

Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen

                   SADİYE BAYHOCA